به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه» حجت‌الاسلام‌و‌المسلمین سیدمحمود مدنی در بیست و ششمین نشست از سلسله نشست‌های علمی پژوهشی معاونت پژوهش جامعه‌الزهرا(س) با موضوع «تجلی مسئولیت اجتماعی زن مسلمان در سیره فاطمی(س)» که در سالن آمفی تئاتر ساختمان شهید بهشتی(ره) برگزار شد، عنوان کردند: انسان دارای مسئولیت اجتماعی است و این بعد یکی از ابعاد شخصیتی انسان است.

مدیر جامعه‌الزهرا(س) افزود: مسئولیت اجتماعی دارای مراتبی است و گستره گسترده‌ای در میادین مختلف زندگی دارد و حضرت زهرا(س) در همه این مراتب و میادین به بهترین وجه حضور اجتماعی داشتند و مسئولیت اجتماعی خویش را به بهترین وجه نشان دادند.

وی ادامه داد: مسئله حضور اجتماعی و ایفای نقش زن در اجتماع از دیرباز مسئله ای چالش برانگیز بوده و موافقان و مخالفان فراوانی داشته است، به طوری که گاهی در قالب غیرت، گاهی در قالب تعصبات قبیله‌ای، سنت‌های اجتماعی و یا در چهره دین، شرع و شریعت و زمانی به صورت تمدنی، مدرنیته، پیشرفت و یا توسعه مورد توجه همگان قرار گرفته است و هر لحظه به رنگی در میدان اندیشه بشری ظاهر شده است.

 چهار اندیشه و باور که درباره مسئله حضور اجتماعی زن وجود دارد

حجت الاسلام و المسلمین مدنی بیان داشت: گاهی مسئله حضور اجتماعی زن پا از میدان اندیشه فراتر گذاشته و به میدان درگیری‌های فیزیکی کشیده شده و گاهی تا پای کشتارهای جمعی پیش رفته است.

استاد حوزه و دانشگاه یادآور شد: مجموعه اندیشه‌ها و باورهایی را که درباره مسئله حضور اجتماعی و ایفای نقش زن در اجتماع وجود دارد، به ۴ دسته می‌توان تقسیم کرد، از جمله گروه اول بر این باور هستند که حضور اجتماعی زن و مسئولیت اجتماعی او که مبنای این حضور است، ضد دین، ضد غیرت، ضد سنت‌های قومی و قبیله ای است؛ این موضوع، یکی از مهمترین مسائلی است که جای پژوهشی جدی دارد.

نویسنده کتاب «احکام مصلحتی در فقه اسلامی» افزود: تفکر دوم درباره مسئله حضور اجتماعی و ایفای نقش زن در اجتماع این است که هر گونه قید و بندی برای حضور زن  در اجتماع غلط بوده است و این احساس مسئولیت اجتماعی او است که اقتضا می‌کند که بدون هیچ مانع و محدودیتی در همه صحنه‌ها به هر شکل ممکن حضور پیدا کند این اندیشه با ابتدایی ترین اصول فکری مخالف است، اما متأسفانه شاهد گسترش آن در بسیاری از جوامع هستیم.

وی ادامه داد: در تفکر سوم، حضور اجتماعی و احساس مسئولیت اجتماعی وی، بعدی از ابعاد شخصیتی زن است و او را نمی توان بر این احساس ملامت کرد، اما قیود عفاف، حجاب، خانواده، سنت‌های قومی و حساسیت‌های منطقه ای را هم باید رعایت کرد، اما آزادی و احساس مسئولیت وی نباید قربانی ظواهر، سنت‌ها و تابوهای اجتماعی شود.

مدیر جامعه‌الزهرا(س) اضافه کرد: چهارمین اندیشه درباره مسئله حضور اجتماعی و ایفای نقش زن در اجتماع این است که عفاف، پاکدامنی و خانه داری از ابعاد ذاتی شخصیت زن است، همانگونه که احساس مسئولیت اجتماعی وی و به دنبال آن، حضور اجتماعی زن از ابعاد شخصیتی او است و این دو با هم تنافی و تزاحمی ندارند و در صورت تزاحم موردی باید بررسی کرد که کدام مقدم است.

حضرت زهرا(س) به عنوان سیده نساء العالمین و اسوه شایستگان عالم است

حجت الاسلام و المسلمین مدنی با بیان اینکه چهارمین اندیشه مدعای این مقاله است، عنوان کرد: بهترین دلیل این مدعا سیره فاطمی(س) است؛ سیره حضرت زهرا(س) به عنوان سیده نساء العالمین و اسوه شایستگان که حتی حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه) ایشان را الگوی خود می‌خوانند و می‌فرمایند: «وَفی اِبنَةِ رَسولِ الله لِی اُسوَةٌ حَسَنَةٌ؛ دختر رسول خدا برای من اسوه است».

وی تصریح کرد: خداوند متعال، عصمت، طهارت و پاکی حضرت زهرا(س) را در کتاب جاودان خود و در آیه شریفه «إِنَّما يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيراً» ترسیم کرده است و همه این موارد می‌تواند بهترین دلیل برای این مدعا باشد.

همه مکاتب بشری نمی توانند مدعی مسئولیت اجتماعی باشند

مدیر جامعه‌الزهرا(س) در ادامه به تعریف مسئولیت اجتماعی اشاره کرد و گفت: احساس مسئولیت نسبت به محیط پیرامونی، احساس وظیفه نسبت به انسان‌ها و حیوانات و حوادثی که در جامعه می‌گذرد مسئولیت اجتماعی است.

وی با اشاره به تیپ شناسی انسان ها، به مبانی مسئولیت اجتماعی اشاره کرد و افزود: اختیار، اجتماعی بودن و تکلیف از جمله مبناها در بحث مسئولیت اجتماعی هستند و تنها مکاتبی می‌توانند مسئولیت اجتماعی را مورد بحث قرار دهند که این مبانی را بپذیرند.

حجت الاسلام و المسلمین مدنی یادآور شد: امروز همه مکاتب بشری، بحث مسئولیت اجتماعی را مطرح می‌کنند، اما همه آنان نمی توانند این ادعا را داشته باشند، اگر مکتبی مدعی باشد که این جهان خدایی ندارد و پایانی ندارد، بنابراین مسئولیت در اینجا معنایی ندارد و اگر تکلیفی نباشد، پس مسئولیت معنایی ندارد.

اسلام در عرصه مبانیِ احساس مسئولیت اجتماعی حرف برای گفتن دارد

نویسنده کتاب «فرهنگ کتب حدیثی شیعه» با بیان اینکه اسلام در عرصه مبانی احساس مسئولیت اجتماعی حرف برای گفتن دارد، تصریح کرد: گستره مسئولیت اجتماعی در دو بعد فردی و اجتماعی احساس مسئولیت انسان نسبت به همسر، فرزندان، خویشان، هموطنان، هم کیشان و همه انسان‌ها و همچنین همه هستی قابل بررسی است.

وی با اشاره به مسئولیت اجتماعی در روایات اسلامی، بیان داشت: پیامبر گرامی اسلام(صلی الله علیه و آله) در روایتی می‌فرمایند: « ألا كُلُّكُم راعٍ و كُلُّكُم مَسؤولٌ عَن رَعِيَّتِه ؛ فَالأَميرُ الَّذي عَلَى النّاسِ راعٍ و هُوَ مَسؤولٌ عَن رَعِيَّتِهِ ، وَالرَّجُلُ راعٍ عَلى أَهلِ بَيتِهِ و هُوَ مَسؤولٌ عَنهُم ، وَ المرأةُ راعِيةٌ عَلى بَيتِ بَعلِها و وُلدِهِ و هِيَ مَسؤولَةٌ عَنهُم ، وَ العَبدُ راعٍ عَلى مالِ سَيِّدِهِ و هُو مَسؤولٌ عَنهُ ، ألا فَكُلُّكُم راعٍ و كُلُّكُم مَسؤولٌ عَن رَعِيَّتِهِ؛ بدانيد كه همه شما مسئوليد و همه شما نسبت به زيردستانش بازخواست مى شويد . فرمانرواى مردم، مسئول مردم است و نسبت به زيردستانش بازخواست مى شود؛ مرد، سرپرست خانواده است و نسبت به آنان بازخواست مى شود؛ زن، مسئول خانه شوهر و فرزندان اوست و در برابر آنان بازخواست مى شود؛ برده مسئول مال مالك خود است و در برابر آن مسئول است، پس بدانيد كه همه شما مسئوليد و در برابر زيردستان خود بازخواست مى شويد».

سیره حضرت زهرا(س) بهترین ادعا در مسئولیت اجتماعی زن مسلمان است

مدیر جامعه‌الزهرا(س) در ادامه با بیان اینکه مسئولیت‌های اجتماعی در زندگی حضرت زهرا(س) در چند بعد قابل بررسی است، اظهار داشت: حضور اجتماعی حضرت زهرا(س) در خانواده و همچنین در مسئله فتنه پس از پیامبرگرامی اسلام(صلی الله علیه و آله) از جمله مسئولیت‌های اجتماعی آن حضرت در زندگی است.

استاد حوزه علمیه تصریح کرد: حضرت زهرا(س) در عرصه حضور اجتماعی در بلندترین قامت به میدان تاریخ آمدند و این به معنای احساس مسئولیت اجتماعی یک زن مسلمان است؛ سیره حضرت زهرا(س) بهترین ادعا و گواه است که زن می‌تواند ادعای مسئولیت اجتماعی داشته باشد و به دنبال این احساس بالاترین حضور را داشته باشد و در عین حال در اوج عفاف و حجاب و پاکدامنی هم باشد.

انتهای پیام   313/17